Η Κάϊνα (πραγματικό περιστατικό)
Σε επιδρομή των Τούρκων (το πιθανότερο στα 1825) το χωριό υπέστη μεγάλη καταστροφή, τα μοναστήρια της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Νικολάου πυρπολήθηκαν, σπίτια λεηλατήθηκαν, ζωντανά αρπάχτηκαν. Οι Βελβιτσάνοι σκόρπισαν τρομαγμένοι δεξιά και αριστερά να κρυφτούν από το Τούρκο.
Η Κάϊνα η οποία ήταν το γένος Μητσόπουλου(τότε Τσόγκα) είχε τέσσερα παιδιά το μικρότερο ήταν 2,5 χρονών ενώ το μεγαλύτερο, θα πρέπει να ήταν στην εφηβεία, το λέγαν Λάμπρω. Η Κάϊνα λοιπόν έτρεξε να γλυτώσει και αυτή, στην αγκαλιά της το μικρό και μπροστά τα άλλα τρία της, μαζί και άλλα παιδιά, ανηφόριζαν από τον κάτω Αϊ-Γιώργη[¹] προς τον απάνω Αί-Γιώργη, εκεί στον στον κάτω Αϊ-Γιώργη οι τούρκοι την πρόλαβαν και την έπιασαν, τα παιδιά μπροστά σάστισαν και κοντοστάθηκαν. Την υποχρέωσαν τότε οι τούρκοι να φωνάξει τα παιδιά να γυρίσουν πίσω και να τους τάξει πως δε θα τα πείραζαν. Φοβισμένη και με ένα μωρό στην αγκαλιά υπάκουσε και φώναξε στα παιδιά να γυρίσουν πίσω, κατάλαβε πως δεν υπήρχε περίπτωση να ξεφύγουν και δεν ήθελε να πεισματώσουν και άλλο οι Τούρκοι.
Γυρίζουν τα παιδιά να 'ρθούν στη μάνα, τα δυό μπροστά και η Λάμπρω η μεγαλύτερη από κοντά, μά σαν βλέπει η Λάμπρω το τι ήθελαν πραγματικά οι Τούρκοι να κάνουν γυρνά και πάλι για να φύγει τρέχοντας απάνω προς τον Αϊ-Γιώργη. Ξωπίσω κι απο κοντά την κυνηγούν οι Τούρκοι, φτάνει στον Ανεμάκη, περνά τον Αϊ-Γιώργη και μετά κάνει δεξιά κάτω, πάει μην ξέροντας που αλλού στα Μητσεΐκα, μα δε φτάνει ποτέ, οι Τούρκοι την πρόλαβαν στη Θέση Χούνι πάνω από τα Μητσεΐκα σπίτια, κοντά σε ένα καλύβι που είχαν οι δικοί της.
Την σκότωσαν εκεί, απέξω από το καλύβι.
Το συμβάν έμεινε στην προφορική παράδοση και σαν δημοτικό τραγούδι με τους παρακάτω στοίχους:

"Σαράντα δυό κλεφτόπουλα την Λάμπρω κυνηγούν .
Άγιε μου Γιώργη φύλαμε απ' των Τουρκών τα χέρια
Και 'γω θα φέρω οκάδες το κερί και λίτρες το λιβάνι.
γλίτωνε με Άϊ-Γιώργη μου από των τουρκών τα χέρια
και 'γώ θα στα κουβαλώ με τα βουβαλοτόμαρα ."

Τη Κάϊνα τη πήρανε οι τούρκοι μαζί με τα παιδιά της και άλλα παιδιά από το χωριό, τη χωρίσαν από αυτά και τη κρατούσαν κοντά στο Χελμό απέναντι στη Πελοπόννησο. Εκεί την είχαν για να βυζαίνει τα παιδιά από τις τουρκάλες, δεν ξέρουμε πόσο έμεινε εκεί, παρά μονάχα πως ο παππούς της (με παρωνύμιο Κάης) πήγαινε και την έβλεπε από καιρό σε καιρό. Τελικά κατάφερε να ξεφύγει από την αιχμαλωσία κρυμμένη κάτω από την κοιλιά ενός αλόγου. Αφού περιπλανήθηκε για 40 ημέρες κατάφερε να φτάσει στο χωριό, ήταν τότε σε ηλικία 63 ετών(!).
Στο χωριό ο παππούς της για να την εξαγνίσει και να διώξει το μίασμα την βάπτισε ξανά μέσα στην κουρήτα. Έζησε την υπόλοιπη ζωή της κοντά στον άντρα της τον Δημητράκη και έκανε ένα ακόμα παιδί παρόλο που ήταν προχωρημένης ηλικίας. Τα άλλα της παιδιά δεν βρέθηκαν ποτέ.

__________________
Το παραπάνω πραγματικό περιστατικό μας το μεταφέρει η γερόντισσα Γιώτα Αδραχτά το γένος Μητσόπουλου (απόγονος της Κάϊνας), γνωστή και ώς Αδραχτογιώτα ή Καογιώτα ( του Κάη η Γιώτα)











___ Παραπομπές ______________________ (πάνω^)

1. Κάτω Αϊ-Γιώργης ονομάζεται η τοποθεσία 100 περίπου μέτρα Νότια κάτω από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου(απάνω Αϊ-Γιώργης) στη θέση Ανεμάκης Νοτιο-Δυτικά του Βαλσανιά, υπάρχει εκεί εικόνισμα αφιερωμένο στο Αϊ-Γιώργη,